Matematik Dünyası Son Sayı

2022-2

Sipariş vermek için görsele tıklayın

Yaz geldi!

Tüm yaz severek okuyacağınız matematik dolu bir sayıyla karşınızdayız. Kapak konumuz insanlığın en eski gözlemlerinden filizlenen, son birkaç yüzyıl içindeyse hakkıyla çalışılmaya başlanan simetriler. Simetri konusunu her yönüyle işlememiz için bir sayı yetmezdi. Simetri deyince aklımıza ilk Galois’nın ufuk açıcı teorisi geliyor. Bu teoriyi anlamak için teknik detaylardan kaçınıp Galois gruplarını tanımladık. Simetriler denilince ilk akla gelen sorulardan biri de uzayların ve geometrik şekillerin simetrileridir. Ergün Yalçın'ın yazısında topolojik uzayların, İpek Tuvay'ın yazısındaysa çok temel iki geometrik şeklin simetrileri grupları var. Bu sayımızın iki yazısını da Rubik Küp'ün matematiksel incelemesine ayırdık. İlk yazıda, Ella Heismayr ve Mehmet Arslan temel döndürmeleri ve ortaya çıkan simetri grubunun fiziksel tanımını yaptılar. İkinci yazımızda ise bu grubun grup teoretik incelemesini yaptık. Bu incelemelere ek olarak, Deniz Yılmaz'ın çarpım gruplarının altgruplarını tarif eden Goursat Teoremi yazısı da kapak konumuzda.

Kadın Matematikçiler Komitesi & Dünya Matematik Günü

Son iki sayımızda sizlerle TMD ve TKMD başkanlarının mesajlarını paylaşmıştık. Amacımız matematikçilere sunulan destekleri tanıtmaktı. Bu sayımızda da iki tanıtım yazısına yer veriyoruz. İlkin, kadın matematikçileri desteklemek üzere Uluslararası Matematik Birliği'nin bir alt komitesi olan Kadın Matematikçiler Komitesi'ni ve etkinliklerini, komite üyesi Ekin Özman'ın kaleminden öğreniyoruz. İlham veren etkinliklerle kadınlara fırsat eşitliği sunan komiteye teşekkür ederiz. İkinci yazımızdaysa son üç yıldır 14 Mart'ta kutlamaya başladığımız Dünya Matematik Günü hakkında. Betül Tanbay hem bu günün ortaya çıkış hikâyesini hem de temaların seçim yöntemini bizlerle paylaşıyor.

Süleyman Sencer

Tarih köşemizde Ankara Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Süleyman Sencer’in doktora tezine ve onun yankılarına yer veriyoruz. Sencer'in Kastamonu Lisesi'nden başlayıp Almanya'ya uzanan matematik dolu hikâyesi hepimizi etkileyecek nitelikte.

Ülkemizde temel bilimler alanlarında binlerce doktora öğrencisi bulunmaktadır. Bunların önemli bir bölümü de matematik alanında çalışmalar yürütüyor. Buna rağmen doktora yapılan alanlar ve/veya mezunların durumlarıyla ilgili istatistik bilgilerimiz eksik. Sizlerle paylaştığımız raporunda Alp Eden 2020 ve 2021 yıllarında matematik alanındaki doktoralarla ilgili bu eksiğimizi tamamlıyor. Daha kapsamlı bir çalışmaya ön ayak olmasını ümit ediyoruz.

Şirince Sofrası dizisi devam ediyor

Ali Nesin geçen sayımızda başlattığı Şirince Sofrası dizisinin ikinci yazısıyla karşımızda. Sadece iki fonksiyonu art arda uygulayarak tüm kesirli sayıları elde edebileceğimizi gösteriyor.

Kupon Toplama Problemi

Ümit Işlak, Euro 1996 futbolcu kataloğuyla merak saldığı kupon toplama problemine Stirling sayılarını katıp, bizi bu tür kupon toplama reklamlarına temkinli yaklaşmaya ikna ediyor. Tek eksiği 7 yaşındaki oğluma bu durumu nasıl anlatabileceğimi açıklamıyor olması!

Süleyman Öğrekçi ise ısı denkleminin ortaya çıkışını Fourier'den başlayıp anlatıyor.

Eğitim Köşesi devam ediyor

Geçen sayımızda başlattığımız eğitim köşemiz iki yeni yazıyla devam ediyor. Abdülkadir Erdoğan derslerde sıklıkla karşılaştığımız öğretmen - öğrenci beklentileri arasındaki farklılıkların sıradışı sonuçlarını paylaşıyor. İkinci yazımızdaysa Burçak Boz Yaman ve Melike Yiğit Koyunkaya fonksiyon dönüşümlerini öğretirken kullanabileceğimiz bir yöntem sunuyor.

Sabit köşelerimiz

Son olarak sabit köşelerimiz yine sizlerle: Matematik dünyasından haberler Muhammed Uludağ'ın kaleminden Kısa Kısa'da. 26. Antalya Olimpiyatı soru ve çözümleri olimpiyat ekibinin, Problemler ve Çözümler köşemiz Refail Alizade'nin, Eureka! Ezgi Kantarcı Oğuz'un, Ters Açı ise Alp Eden'in anlatımıyla bizlerle olmaya devam ediyor. Kıvanç Çefle'nin Sherlock Holmes misali bir satranç tahtasını tersten çözdüğü Satranç Köşemiz yine dergimizin sonunda.

Eylül sayımızda buluşmak ümidiyle. İyi okumalar dileriz.

Olcay Coşkun