119. Sayı Çıktı!

Kapak konumuz Kategoriler Teorisi

Nesneler yerine nesneler arasındaki ilişkileri önceleyen Kategoriler Teorisi ile Tom Leinster’ın deyimiyle matematiğe kuş bakışı bakacak ve deniz seviyesinden göremediğimiz ilişkileri görmeye çalışacağız. Önce doğallık, evrensellik ve ikilik kavramlarını irdeliyoruz. Örneğin, bir sonucun bize doğal gelmesi salt içsel bir his midir yoksa doğallık matematiksel olarak kanıtlanabilir bir şey midir? Sonraki yazıda kategorileri tanımlıyor ve bol bol örnek veriyoruz. Bu yazıda, konuyu derinlemesine irdelemek isteyen okurlar için kaynaklar da mevcut. Sonra limit, eşlimit, izleçler, kategorilerin kategorisi, izleçlerin kategorisi diye adım adım ilerliyoruz. “Her şey kategori midir?” sorusunun cevabına Yoleda Önsavı ile “her şey izleçtir” sonucuyla yaklaşıyoruz. Grothendieck grupları ile Abelyen grupları nasıl kuracağımıza bakıyoruz. Yazıları zorluk derecelerine göre başlıklarda kodlanmış bulabilirsiniz. Olcay Coşkun, bu yazıları için okurlara kolaylık olsun diye Türkçe-İngilizce sözlük ve dizin sayfası da ekledi.

Siteye eklenen son yazılar

Avrupa Matematiği: Pullardaki Tarih

Yazar: Robin Wilson The Open University (Çeviri: Olcay Coşkun) Yıl: 2023-4 Sayı: 118 Dünya çapındaki yüzlerce pulda matematiğin ve tarihinin bulunması...

Matematik Tarihinin, Matematik Öğretimine Yansımaları

Yazarlar: Ali Bülbül, Nazan Sezen Yüksel Yıl: 2023-4 Sayı: 118 Matematiğin icat mı yoksa keşif mi olduğu sorusunun henüz net...

Hiyeroglifteki Kesirler Etkinlik Planı

Yazar: Eda Aydemir Kayacan (edaaydemir@gmail.com) Yıl: 2023-1 Sayı: 115 Dünyanın birçok yerinde, kesirler konusu ilköğretim matematik müfredatlarında geniş yer tutmaktadır. Çoğu...

Matematik Dünyası Gönüllüleri

Yazar: Melih Mert Oskay Sayı: 115 Yıl: 2023-1 Tekrar selam herkese. (Bu sefer gerçekten herkese!) Ben Melih. İki yıldır Matematik Dünyası'nın...

Hüseyin Tevfik Paşa’nın Vektör Çarpımına Farklı Bir Bakış

Yazarlar: Alp Eden ve Ersin Karabudak Yıl: 2023-1 Sayı: 115 1. Hüseyin Tevfik Paşa'nın Lineer Cebir Kitabı Hüseyin Tevfik (1832-1901) Bulgaristan'a bağlı...

Sade Suya Tirit, Düşüyorum İhtimalleri Trit Trit

Yazar: E. Mehmet Kıral (erenmehmetkiral@protonmail.com) Yıl: 2023-1 Sayı: 115 Elinizde 9 top ve bir adet eşit kollu terazi var. Topların biri...

- Matematik Dünyası yayındaki tüm sayılarını almak için tıklayın -

İletişim

Bize aşağıdaki sosyal medya hesaplarından veya editor@matematikdunyasi.org adresinden ulaşabilirsiniz.

Matematik Dünyası onlarca gönüllünün desteğiyle ve okuyucularının yorumlarıyla gelişerek yayın hayatına devam ediyor. Siz de gönüllülerimizden biri olarak veya geri bildirimde bulunarak Matematik Dünyası'na katkı sağlamak isterseniz aşağıdaki düğmeleri kullanarak ilgili formlara ulaşabilirsiniz. Ayrıca Matematik Dünyası'yla ilgili son gelişmeleri öğrenmek için bültene kaydolmayı unutmayın 😊

Haber Bülteni

Matematik Dünyası'yla ilgili son gelişmeleri ilk öğrenenlerden olmak için e-posta bültenimize kayıt olabilirsiniz.

Geri Bildirim

Yorumlarınıza çok ihtiyacımız var. Matematik Dünyası'na geri bildirimde bulunarak gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Gönüllü Ol

Matematik Dünyası gönüllüleri sayesinde yayın hayatına devam ediyor. Aramıza katılıp ekibimizin bir parçası olabilirsiniz.

Avrupa Matematiği: Pullardaki Tarih

Yazar: Robin Wilson The Open University (Çeviri: Olcay Coşkun) Yıl:...

Matematik Tarihinin, Matematik Öğretimine Yansımaları

Yazarlar: Ali Bülbül, Nazan Sezen Yüksel Yıl: 2023-4 Sayı: 118 Matematiğin...

Hiyeroglifteki Kesirler Etkinlik Planı

Yazar: Eda Aydemir Kayacan (edaaydemir@gmail.com) Yıl: 2023-1 Sayı: 115 Dünyanın birçok yerinde,...

Matematik Dünyası Gönüllüleri

Yazar: Melih Mert Oskay Sayı: 115 Yıl: 2023-1 Tekrar selam herkese. (Bu...

Hüseyin Tevfik Paşa’nın Vektör Çarpımına Farklı Bir Bakış

Yazarlar: Alp Eden ve Ersin Karabudak Yıl: 2023-1 Sayı: 115 1. Hüseyin...

Sade Suya Tirit, Düşüyorum İhtimalleri Trit Trit

Yazar: E. Mehmet Kıral (erenmehmetkiral@protonmail.com) Yıl: 2023-1 Sayı: 115 Elinizde 9 top...

Harmonik Serinin Iraksaklığı

Yazarlar: İlham Aliyev, Ayhan Dil (Akdeniz Üniversitesi) Yıl: 2023-1 Sayı: 115 Matematik...

Bir Matematikçinin Matematik Dünyası Serüveni

Yazar: Emre Alkan (Koç Üniversitesi, ealkan@ku.edu.tr) Yıl: 2023-1 Sayı: 115 1991 yılında...

Fonsiyonel Analizin Kısa Tarihi

Yazar: Şafak Alpay Yıl: 2023-1 Sayı: 115 Birkaç yıldır Nesin Matematik Köyü'nde...

Erken Çocuklukta Matematik Öğretiminde Örüntüler

Yazar: Serkan Özel (ozels@boun.edu.tr) Yıl: 2022-4 Sayı: 114 Matematik bağlamında örüntü farklı...

Parçalanış Teorisine Davet

Yazar: Ali Kemal Uncu (aku21@bath.ac.uk) Yıl: 2022-4 Sayı: 114 Matematikte bir objeyi...

Kombinatorik Oyunlardan Gerçelüstü Sayılara

Yazar: Ezgi Kantarcı Oğuz (ezgikantarcioguz@gmail.com, Galatasaray Üniversitesi) Yıl: 2022-4 Sayı: 114 Hoş...

Öklid’in Elemanları

Yazar: Ahmet Feyzioğlu (feyziogl@boun.edu.tr)Yıl: 2022-4Sayı: 114 Öklid’in yaklaşık M.Ö. 323–285...

Şirince Akşam Sofrası III : Dikdörtgenlere Parçalanmış Dikdörtgen

Yazar: Ali Nesin (anesin@nesinvakfi.org) Yıl: 2022-3 Sayı: 113 Soru. Bir dikdörtgen, şekildeki gibi...

Olasılık öğretiminde farklı bir yaklaşım: İnanç ve frekans bakış açıları

Yazar: Sibel Kazak Yıl: 2022-3 Sayı:113 Olasılık kuramı, belirsizlik durumlarında öngörüde bulunmamıza...

Sayı Saymalı Kombinatorik

Yazar: Kağan Kurşungöz Yıl: 2022-3 Sayı: 113 En genel anlamda kombinatorik sonlu...

IMBM’nin Kapatılmasının Türk Matematiğine Etkileri

Yazar: Ergün Yalçın (Bilkent Üniversitesi, yalcine@bilkent.edu.tr)Yıl: 2022-3Sayı: 113 2021 Nisan...

imbm’nin kapanmasının etkileri üzerine

Yazar: türker bıyıkoğlu (tbiyikoglu@gmail.com)Yıl: 2022-3Sayı: 113 imbm'nin kapatıldığını üzülerek buradan1...

IMBM: İçermeci, Akışkan ve Çağdaş Bir Matematik Araştırma Merkezi Denemesi

Yazar: Burak Gürel (Boğaziçi Üniversitesi, bgurel@boun.edu.tr)Yıl: 2022-3Sayı: 113 2004 yılının...

IMBM

Yazar: Ferit Öztürk (Boğaziçi Üniversitesi - IMBM eski kodirektörü,...

Bir yanlış dört doğru götürür mü? IMBM kilitlendi!

Yazar: Betül Tanbay (Boğaziçi Üniversitesi - IMBM eski kodirektörü,...

Galois Grupları

Olcay Coşkun

Vladimir Voevodsky

Yazar: Sergey Finashin Yıl: 2022-1 Sayı: 111 Not: Bu yazı Ali...

Cem Tezer: Nevi Şahsına Münhasır Bir Matematikçi

Yazar: Alp Eden Yıl: 2022-1 Sayı: 111 Ne kendi kimseye benzer, ne...

1/3 Sayı Doğrusunda Tam Olarak Nerede?

Yazar: Burak Karabey (burakkarabey@gmail.com) Sayı: 111, 2022-1 Sayıların sayı doğrusundaki yerini...

Kumarbazın Sonu

Yazar: Ümit Işlak (umitislak@gmail.com) Sayı: 111, 2022-1 Bir yatırımcıda şu anki...

Matematik Dünyası’ndan (110. Sayı, 2021)

Matematik Dünyası'ndan yeni bir merhaba, Bir yıl aradan sonra MD’nin...

Toplumun Eylem Matematiği: Ahmet Hamit Dilgan

Yazar: Alp Eden Yazımda daha çok bir bilim tarihçisi olarak...

Cem Yalçın Yıldırım and The Origin Of the GPY Method

Our current state of knowledge It is now known and...

Kapakta: Asal Portreler

Olcay Coşkun ''Sayılarla boyama'' bulmacalarını özellikle küçük yaştaki çocuklar çok...

Asal Sayılar: Düzen mi, Kaos mu, Yoksa Kaosta Düzen mi?

Yazar: Kazım Büyükboduk Sevgili Hocam Cem Yalçın Yıldırım'ın 60'ıncı doğumgünü...

Asal Sayılar Teoremi Hakkında

Ahmet Feyzioğlu Asal sayılar, $1$'den farklı ve kendisiyle $1$'den başka...

Geometry Daily – Tilman Zitzmann ile Söyleşi

Yazar: Özer Öztürk Nürnberg Teknik Üniversitesi’nde tasarım dersleri veren Tilman...

Jordan Formu

Yıl: 2014-3 Sayı: 100 2014-II'deki Lineer Cebir kısmının sonunda simetrik gerçel...

Elimizdeki Uzaylardan Yeni Uzaylar Elde Etmek

Yıl: 2014-3 Sayı: 100 Bu kısımda bahsedeceklerimiz daha öncekilerden biraz daha...

Diklik

$mathbb{R}^{n}$ uzayındaki vektörleri verilen bir açıyla döndürmenin lineer dönüşüm...

Özdeğerler ve Özvektörler

Yıl: 2014-2 Sayı: 99 Çok ilkel olarak, verilen bir lineer fonksiyonun...

Determinantlar

Yıl: 2014-2 Sayı: 99 Geçen sayıda başladığımız Lineer Cebir konusuna "determinantlar"...

Lineer Dönüşümler

Yıl: 2014-1 Sayı: 98 Bu bölümde, vektörler arasındaki fonksiyonlarla ilgileneceğiz. Tabii...

Vektör Uzayları

Yıl: 2014-1 Sayı: 98 Bir önceki bölümde $mathbb{R}^n$ kümesinin elemanlarını nasıl...

Lineer Denklem Sistemleri

Yıl: 2014-1 Sayı: 98 Lineer cebir konulu bu yazı dizisinde ilkokul...

Geometri ve Gruplar

Bu yazıda çeşitli geometrik nesnelerin “simetri”lerini bulacağız. Her seferinde,...

Altgruplar

$nmathbb{Z}subseteqmathbb{Z}subseteq(1/2)mathbb{Z}subseteqmathbb{Q}subseteqmathbb{R}$ ve $mathbb{Q^*}subseteqmathbb{R^*}$ örneklerinde olduğu gibi, bazen...

Bir Altgrubun Üreteçleri

Bir grupta iki altgrubun kesişimi gene bir alt gruptur....